"Cuộc chiến vương quyền" tại Tập đoàn xây dựng Hòa Bình: Ai là chủ tịch hợp pháp?

"Cuộc chiến"

Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) ghi nhận một tình huống trớ trêu vào đầu năm mới 2023, khi có hai người cùng tuyên bố mình là chủ tịch hợp pháp của doanh nghiệp xây dựng đầu ngành tại Việt Nam.

Hoà Bình là nhà thầu xây dựng lớn

Cụ thể, cả ông Lê Viết Hải và ông Nguyễn Công Phú đều cho rằng mình là chủ tịch hợp pháp của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình kể từ 1/1/2023.

Tranh chấp bắt đầu từ sự việc Hội đồng quản trị (HĐQT) Tập đoàn Hòa Bình hôm 14/12/2022 có nghị quyết thông qua đơn từ nhiệm tư cách thành viên HĐQT của ông Lê Viết Hải, đồng thời bầu ông Nguyễn Công Phú vào chức Chủ tịch HBC thay ông Hải và sẽ bổ nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc HBC với ông Hiếu (con trai ông Hải) từ ngày 1/1/2023. Ngoài ra, HBC cũng hoãn việc thành lập Hội đồng sáng lập với ông Hải làm Chủ tịch.

Tuy nhiên, vào tối ngày 31/12/2022, HĐQT Xây dựng Hòa Bình đã công bố nghị quyết thông qua việc hoãn thi hành đơn xin từ nhiệm chức vụ Chủ tịch HĐQT của ông Lê Viết Hải kể từ ngày 1/1/2023; hoãn thi hành đơn từ nhiệm của ông Lê Viết Hải xin rút khỏi tư cách thành viên HĐQT. Nghị quyết cũng hoãn thi hành việc bổ nhiệm chức vụ Tổng Giám đốc cho ông Lê Viết Hiếu.

Ngay sau khi thông tin này được công bố, sáng 1/1/2023, một số thành viên HĐQT, gồm ông Nguyễn Công Phú, ông Lê Quốc Duy, ông Dương Văn Hùng và ông Albert Antoine đã phát đi một văn bản bác bỏ động thái của ông Lê Viết Hải đưa ra hôm 31/12/2022, với cáo buộc cuộc họp HĐQT của HBC không có đủ thành viên theo yêu cầu.

Thông cáo hôm 1/1/2023 của nhóm ông Nguyễn Công Phú (bao gồm các ông: Nguyễn Công Phú, Lê Quốc Duy, Dương Văn Hùng và Albert Antoine) cho hay, các thông cáo của ông Lê Viết Hải với báo chí không những không có cơ sở pháp lý mà còn sai sự thật, vì ông Hải không thể tiến hành được cuộc họp HĐQT theo quy định.

Phía ông Phú cũng thông tin đã thông báo cho Ủy ban Chứng khoán Việt Nam (SSC) và các cơ quan tư pháp liên quan về tất cả động thái vi phạm quy chế, quy định của ông Lê Viết Hải trong những ngày vừa qua. Đồng thời, đề nghị ông Hải không được phép thực hiện bất kỳ hành động nào mang tính cản trở việc kế nhiệm của Chủ tịch HĐQT được bầu Nguyễn Công Phú.

Xây dựng Hòa Bình hiện có mức vốn hóa thị trường gần 2.600 tỷ đồng. Ông Lê Viết Hải và gia đình sở hữu tổng cộng 21% vốn HBC. Một đối tác chiến lược khác là Hyundai Elevator nắm trên 10% vốn. Cổ đông Sanei Architecture Planning (Sanei) nắm 1,87% vốn. Khoảng 67% vốn điều lệ còn lại của Hoà Bình do các cổ đông khác nắm giữ.

Ai là chủ tịch HBC hiện tại?

Theo ông Nguyễn Thế Truyền, Giám đốc công ty Luật Thiên Thanh, việc xác định Nghị quyết đưa ra hôm 31/12/2022 có đúng hay không phụ thuộc nhiều yếu tố trong đó đặc biệt là điều lệ của Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình.

Theo đó, điều lệ quy định thẩm quyền của HĐQT được bầu chủ tịch hay đại hội cổ đông (ĐHĐCĐ) bầu chủ tịch?

Về cơ bản, Sở Kế hoạch Đầu tư chưa có quyết định hành chính cá biệt liên quan đến việc chấp thuận thay đổi về vị trí chủ tịch kiêm người đại diện pháp luật của Tập đoàn Hòa Bình thì ông Lê Viết Hải vẫn là chủ tịch. Việc HĐQT, hay ĐHĐCĐ thông qua, mới chỉ là một trình tự bắt buộc.

Khi nào Sở KH-ĐT đồng ý và ra một giấy phép kinh doanh sửa đổi thì Tập đoàn mới có tên chủ tịch người đại diện pháp luật mới.

Cũng theo luật sư Nguyễn Thế Truyền, nếu hai bên cùng gửi văn bản lên, Sở KH-ĐT sẽ không thay đổi vì đang có dấu hiệu của việc tranh chấp. Để tránh rủi ro cho các bên, Sở KH-ĐT sẽ chờ các bên thống nhất với nhau.

Ông Truyền cho rằng, khi các bên thỏa thuận không được, thì với quyền hạn của mình, các bên có thể đề nghị tổ chức ĐHĐCĐ bất thường để giải quyết. Có thể triệu tập nhiều lần, cho đến khi ra được nghị quyết để quyết định vấn đề tranh chấp giữa các bên.

Cũng theo quy định của luật pháp, khi chưa có quyết định có hiệu lực của tòa án xác định một nghị quyết của HĐQT là vô hiệu hoặc được thay thế bởi một nghị quyết khác thì nghị quyết đó vẫn được coi là hợp pháp.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc, ở vào thời điểm hiện tại, ông Lê Viết Hải vẫn là chủ tịch của Xây dựng Hòa Bình.

Hôm 1/1/2023, trang web của HBC đưa ra thông báo tuyên bố: "Kể từ ngày 1/1/2023, mọi thông tin, nội dung, văn bản không được ban hành chính thức từ tập đoàn và đại diện pháp luật là ông Lê Viết Hải đều không có giá trị. Tập đoàn không chịu trách nhiệm về những thông tin, nội dung mà các cá nhân, tổ chức nhân danh Hoà Bình để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật".

Trên Đăng ký kinh doanh thay đổi gần nhất, được Xây dựng Hòa Bình công bố ngày 28/12/2022, người đại diện theo pháp luật của HBC là Chủ tịch HĐQT ông Lê Viết Hải.

Thông thường, các tranh chấp thường được xử lý thông qua thỏa thuận, nếu không thành sẽ được ĐHCĐ quyết dựa trên lợi ích của đa số cổ đông. ĐHCĐ nếu không được tổ chức thành công lần 1, thì có thể tổ chức lần 2, 3...